Archiwum publikacji
w serwisie Publikacje edukacyjne
Drama - metodą pracy z grupą
Drama jako metoda edukacyjna angażująca aktywność dziecka i umożliwiająca realizację celów wychowawczych, znalazła trwałe miejsce w literaturze pedagogicznej (A.Dziedzic "Drama a wychowanie") i w szkolnej praktyce. Obecnie uważana za jedną z najbardziej efektywnych metod edukacyjno-profilaktycznych. Wykorzystuje ona naturalną umiejętność człowieka do wchodzenia w role. Popatrzmy na dzieci, już dwulatki naśladują zwierzęta, inne dzieci, by stopniowo wchodzić w role innych, mamy, cioci, koleżanki, pani w szkole.
Drama najlepiej wyzwala aktywność uczniów w stawianiu i rozwiązywaniu problemów edukacyjnych i wychowawczych.
W dramie poprzez wchodzenie w różne role mamy okazje obserwować i przeżywać nie tylko reakcje wypływające z naszych osobistych doświadczeń, lecz także te, które wynikają z roli. Mamy możliwość spojrzenia z dystansu i przeanalizowania sytuacji problemowych, nazwania emocji, które im towarzyszą, zrozumienia lepiej siebie i innych oraz trenowania nowych zachowań i umiejętności.
Drama tworzy sytuacje edukacyjne poprzez angażowanie uczestników na trzech poziomach:
fizycznym (zaangażowanie ruchu, ciała w trakcie improwizacji)
emocjonalnym (zaangażowanie emocji w trakcie wchodzenia w role)
intelektualnym (dyskusje i podsumowanie po improwizacjach).
Drama polska - zdaniem A.Dziedzic - różni się do dramy angielskiej. Ta druga to proces, który służy zmianie poglądów na świat. Polega natomiast na rozwijaniu pewnego tematu za pomocą różnych ćwiczeń teatralnych i dyskusji. Pierwszym etapem jest wprowadzenie (narracja) - które należy do zadań pedagoga. Grupa rozwija zdarzenia, wczuwając się w role. Kolejny etap, to pytania zadawane przez nauczyciela, będącego w roli lub poza nią. Uczestnicy mogą "wyjść z ról", by oglądać przedstawione zdarzenia z dystansu. W dramie angielskiej pracuje się w zespołach co najmniej dwuosobowych, rzadziej indywidualnie.
Drama polska wyrosła z praktyki ludzi teatru, łączących pasje artystyczne z pedagogicznym.
Drama uczy samodzielności myślenia i działania, aktywności i otwartości, rozwija emocje i fantazję, także elokwencję i plastykę ciała. Jej zespołowy charakter pracy kształtuje dyscyplinę, uczy zgodnego współżycia i współdziałania, wyrabia takie nawyki, jak: punktualność, dokładność, sumienność, poczucie odpowiedzialności. Stąd można powiedzieć, że drama jest miejscem kształtowania charakteru i woli, miejscem wzbogacającym sferę przeżyć i wrażliwości. Realizowana pod kierunkiem nauczyciela pozwala dziecku dojrzewać do samodzielnego podejmowania decyzji i znajdować odpowiedzi na pytania dotyczące własnej tożsamości.
Punktem wyjścia pracy metodami dramowymi jest zawsze określona sytuacja. Jest w niej zawarte jakieś napięcie, jakiś problem. Może to być sytuacja wzięta z życia, zaczerpnięta z tekstów literackich lub wymyślona. Ta sytuacja wyjściowa staje się w pewien sposób "obecna" poprzez to, że uczestnicy zajęć wchodzą w role bohaterów tejże sytuacji. Istotnym elementem działania jest pokazanie swojego sposobu przeżywania danej sytuacji poprzez ciało, mimikę, gest, głos.
Nauczyciel, podejmujący pracę metodą dramy musi jasno określić:
- cel jaki chce osiągnąć;
- zaplanować wydarzenie wyjściowe;
- miejsce rozgrywania się akcji fikcyjnej;
- przewidzieć role dla uczniów i siebie
- zastanowić się do jakich refleksji i postaw pragnie doprowadzić.
Pracę z dramą należy rozpocząć od technik najprostszych po przedstawienia improwizowane. Każda technika ma swoje zalety i dostarcza innego typu zadowolenia, emocji i przeżyć.
Najczęściej stosowane są:
Rozmowa - która jest najprostszą formą bycia w roli. Uczy rozmowy o doznaniach, słownego
uzewnętrzniania uczuć, buduje zaufanie.
Wywiad - polega na rozmowie z jedną lub z dwiema wytypowanymi osobami. Kształci umiejętność zadawania pytań. Fikcyjna sytuacja rozwija fantazję i myślenie.
Ćwiczenia pantomimiczne - (etiudy) Polegają na przedstawieniu ciałem, gestem i mimiką określonego problemu lub tematu. Sprzyjają rozwijaniu plastyki ciała, koncentracji i fantazji.
Improwizacje - "wchodzenie w rolę" na podstawie opowiadania lub utworu literackiego(scenka, przedstawienie). Jest to praca w grupach bez nastawienia na efekty artystyczne.
Inscenizacja - opiera się na wyraźnym podziale widzów i aktorów. Aktorzy uczą się tekstów na pamięć i grają pod kierunkiem reżysera wg. Ustalonego scenariusza.
Rzeźba - polega na przyjęciu odpowiedniej pozy i zastygnięciu w bezruchu w najbardziej dramatycznym momencie granej scenki; po chwilowym zastygnięciu akcja zaczyna toczyć się dalej, aż do następnego zatrzymania. Doskonali współdziałanie i koncentrację.
Film - Kontynuacja "stop klatki". akcja może przebiegać w zwolnionym lub przyśpieszonym tempie.
Rysunek - jest techniką plastyczną. Może przedstawiać realistyczny lub fantastyczny portret postaci literackiej, szkic wyposażenia wnętrza, barwne plamy wyrażające uczucia i nastroje. Rozwija fantazję i zdolności manualne.
Ćwiczenia głosowe - polegają na naśladowaniu głosów zwierząt i odgłosów wydawanych przez przedmioty. Doskonalą rytm oddechowy i wyrazistą mowę.
Drama to nie tylko metoda wychowawcza. Może być stosowana także podczas zajęć edukacyjnych z różnych przedmiotów. Realizując cele związane z nauczaniem pozwala równocześnie wychowywać. Wykorzystując dramę zostawiamy uczniom pewną swobodę w realizacji zaplanowanych treści. Owocuje to często większym ich zaangażowaniem w realizację tematu oraz otwartością na sugestie nauczyciela.
Badania wykazały, że uczniowie z klas dramowych mają zdecydowaną przewagę nad uczniami z klas kontrolnych w zakresie kreatywności, twórczego i produktywnego myślenia, umiejętności wykorzystania i przetwarzania własnych doświadczeń oraz inteligencji społecznej i emocjonalnej. Warto więc inwestować w taki model edukacji, który odpowiada potrzebom człowieka XXI wieku.
Bibliografia:
A. Dziedzic "Drama a wychowanie" - Warszawa 1999
K. Pankowska "Pedagogika dramy" - Warszawa 2000
H. Machulska "Przewodnik po dramie"
B. Way "Drama w wychowaniu dzieci i młodzieży" Warszawa 1990.
Przykładowy scenariusz dramy do przeprowadzenia w internatach, świetlicach i szkołach ponadgimnazjalnych...
REKLAMA
Publikacja archiwalna do pobrania z serwera FTP.
|
UWAGA:
Numer ukazuje się w lewym górnym rogu okna danej publikacji.
|
Teresa Kumor
