Archiwum publikacji
w serwisie Publikacje edukacyjne
Przygotowanie dzieci do nauki czytania i pisania
Wprowadzenie dziecka w świat symboli graficznych jest przede wszystkim związane z dziecięcym zainteresowaniem otaczającym światem, a równocześnie służy kształtowaniu gotowości szkolnej. Właściwą naukę czytania poprzedza przygotowanie, które - wraz z przygotowaniem do nauki pisania - trwa od pierwszych dni pobytu dziecka w przedszkolu.
Umiejętność pisania ma charakter wtórny w stosunku do umiejętności czytania. Zatem wszystko to co sprzyja gotowości do nauki czytania jest równocześnie przygotowaniem do nauki pisania.
Przygotowanie do nauki czytania i pisania w przedszkolu koncentruje się na rozwijaniu sprawności psychomotorycznych, rozbudzaniu i kształtowaniu procesów poznawczych oraz pozytywnych nastawień dzieci od początku ich pobytu w przedszkolu.
Podstawowym warunkiem nabywania umiejętności czytania i pisania jest dobra orientacja przestrzenna. Ważną rolę odgrywa też nabywanie przez dzieci sprawności w posługiwaniu się rękami oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa i słuchowo-ruchowa, umiejętność podporządkowania ruchów kontroli wzroku lub słuchu. Ćwiczeniu sprawności rąk służą zabawy ruchowe związane z toczeniem, rzucaniem i chwytaniem.
Naturalnych ćwiczeń dostarczają dziecku wszystkie czynności samoobsługowe, prace porządkowe, zajęcia plastyczne. Należy dostarczać dzieciom różnych narzędzi i materiałów, które będą rozwijać ich sprawność manualną.
Innym problemem jest rozwijanie u dzieci koordynacji wzrokowo-ruchowej. Aby osiągnąć koordynację ruchów rąk i podporządkować je kontroli wzroku należy stosować zabawy zręcznościowe: toczenie piłki, rzucanie piłki do celu, do obręczy, do tarczy, zabawa w kręgle itp.
Podstawowym zadaniem związanym z przygotowaniem do nauki czytania i pisania jest doskonalenie percepcji wzrokowej i słuchowej dziecka.
Istotną rolę w rozwijaniu percepcji wzrokowej odgrywają zabawy konstrukcyjne, układanki, puzzle. Zajęcia te ćwiczą również pamięć wzrokową i zdolność postrzegania wzajemnych stosunków, jakie zachodzą między poszczególnymi elementami,
Doskonalenie percepcji słuchowej następuje w toku sytuacji naturalnych: zabaw, rozmów, różnych czynności podejmowanych w ciągu dnia. Liczne zabawy, gry i ćwiczenia pomagają dziecku doskonalić słuch fonematyczny. Wiele uwagi poświęcić trzeba analizie i syntezie słuchowej (dźwiękowej) słów. Zaczynamy od zabaw polegających na dzieleniu słowa na sylaby. Następnie uczymy dziecko rozróżniać głoski na początku słowa -w nagłosie-, na końcu słowa - w wygłosie. Dzielimy słowo na głoski a następnie składamy je w całość.
Ważne jest również zdobycie umiejętności poprawnego mówienia zarówno pod względem dźwiękowym, jak również gramatycznym. Nie może być mowy o rozpoczęciu nauki czytania z dzieckiem, które nie opanowało umiejętności dość swobodnego wypowiadania się i rozumienia wypowiedzi słownych.
Podstawy emocjonalno-społeczne, umożliwiające podjęcie przez dziecko nauki czytania i pisania, pozostają w ścisłym związku z właściwościami rozwojowymi dziecka w wieku przedszkolnym, a zwłaszcza z jego potrzebą zabawy, poznawania świata w powiązaniu z potrzebą osiągnięć, którym towarzyszy radość i zadowolenie z uzyskanych efektów.
Pozytywne nastawienie emocjonalno-społeczne jest podstawą osiągania przez dzieci gotowości do nauki czytania i pisania, a także uzyskania pozytywnych rezultatów po podjęciu samej nauki. Przejawia się to zainteresowaniem słowem drukowanym i pisanym, przekonaniem, że dzięki niemu można poznać ciekawe treści i otaczający świat.
Literatura:
1.M. Dmochowska "Droga dziecka do nauki pisania" Warszawa 1990, PZWS
2.M Kwiatkowska "Przygotowanie dziecka do szkoły" Warszawa 1993, WSiP
3.M. Kwiatkowska "Podstawy pedagogiki przedszkolnej" Warszawa 1993, WSiP
Marta Brodacka
