Autyzm to zaburzenie, które wpływa na zdolność dziecka do komunikacji i interakcji społecznej. Dzieci z autyzmem często mają trudności z nawiązywaniem kontaktu wzrokowego, rozumieniem emocji innych osób czy wyrażaniem własnych uczuć. Terapia jest kluczowym elementem wsparcia dla tych dzieci, pomagając im rozwijać umiejętności komunikacyjne i społeczne. Poniżej przedstawiamy przykładowe konspekty zajęć terapeutycznych dla dzieci z autyzmem, skupiający się na rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych.
Konspekt „Komunikacja bez barier: Zajęcia wspierające rozwój komunikacji u dzieci z autyzmem”
Cel ogólny i czas
- Cel ogólny: Rozwinięcie umiejętności komunikacyjnych dzieci z autyzmem, zwiększenie ich zdolności do wyrażania emocji i potrzeb.
- Czas: Zajęcia powinny trwać około 60 minut, z możliwością dostosowania czasu do indywidualnych potrzeb dziecka.
Cele szczegółowe
- Poprawa zdolności do nawiązywania kontaktu wzrokowego.
- Rozwinięcie umiejętności rozpoznawania i nazywania emocji.
- Stymulacja zdolności do wyrażania własnych uczuć i potrzeb.
- Ćwiczenie umiejętności słuchania i reagowania na komunikaty innych osób.
Metody i forma pracy
- Metody: Praca indywidualna, praca w małych grupach, metoda „naśladowania”, metoda „gry i zabawy”, metoda „obrazkowa”.
- Forma pracy: Zajęcia powinny być prowadzone w formie interaktywnych gier i ćwiczeń, które angażują dzieci i zachęcają do aktywnego udziału.
Pomoce dydaktyczne
- Karty obrazkowe z różnymi emocjami.
- Zabawki do naśladowania różnych sytuacji społecznych (np. lalki, zwierzęta, pojazdy).
- Materiały do tworzenia (np. kredki, farby, plastelina), które pomagają dzieciom wyrażać swoje uczucia i emocje.
Przebieg
- Wprowadzenie: Terapeuta tłumaczy dzieciom cel zajęć i przedstawia planowane aktywności.
- Ćwiczenia na nawiązywanie kontaktu wzrokowego: Dzieci mają za zadanie patrzeć na twarz terapeuty lub innych dzieci podczas rozmowy lub gry.
- Ćwiczenia na rozpoznawanie emocji: Dzieci korzystają z kart obrazkowych, aby nauczyć się rozpoznawać i nazywać różne emocje.
- Ćwiczenia na wyrażanie emocji: Dzieci mają możliwość wyrażania swoich uczuć i emocji poprzez rysowanie, modelowanie czy opowiadanie o nich.
- Ćwiczenia na słuchanie i reagowanie: Dzieci uczą się słuchać innych i adekwatnie reagować na ich komunikaty.
- Zakończenie: Terapeuta podsumowuje zajęcia, chwali dzieci za ich wysiłek i zachęca do dalszej pracy nad umiejętnościami komunikacyjnymi.
Konspekt „Świat zmysłów: Zajęcia integracji sensorycznej dla dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu”
Cel ogólny i czas
- Cel ogólny: Wspomaganie rozwoju sensorycznego dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu poprzez angażowanie ich zmysłów w różnorodne doświadczenia.
- Czas: 45 minut.
Cele szczegółowe
- Stymulowanie zmysłu wzroku poprzez obserwację różnorodnych materiałów i przedmiotów.
- Stymulowanie zmysłu dotyku poprzez manipulację różnymi teksturami i materiałami.
- Stymulowanie zmysłu słuchu poprzez słuchanie różnorodnych dźwięków i muzyki.
- Stymulowanie zmysłu smaku i węchu poprzez próbowanie różnych smaków i zapachów.
- Rozwijanie umiejętności współpracy i komunikacji z innymi uczestnikami zajęć.
Metody i forma pracy
- Metody aktywizujące: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupie.
- Metody kształtujące umiejętności społeczne: współpraca, komunikacja, wzajemne wsparcie.
- Metody stymulujące rozwój sensoryczny: ćwiczenia z wykorzystaniem różnorodnych materiałów i przedmiotów, eksperymenty sensoryczne.
Pomoce dydaktyczne
- Materiały o różnych teksturach: piasek, woda, koraliki, gąbki, tkaniny, itp.
- Przedmioty o różnych kształtach i kolorach: klocki, puzzle, zabawki, itp.
- Instrumenty muzyczne, nagrania z różnymi dźwiękami i muzyką.
- Próbki różnych smaków i zapachów: owoce, przyprawy, perfumy, itp.
- Materiały do tworzenia: farby, kredki, plastelina, itp.
Przebieg
- Wprowadzenie (5 minut): Przedstawienie tematu zajęć, omówienie celów i zasad współpracy.
- Stymulacja zmysłu wzroku (10 minut): Obserwacja różnorodnych materiałów i przedmiotów, opisywanie ich kształtów, kolorów i wzorów.
- Stymulacja zmysłu dotyku (10 minut): Manipulacja różnymi teksturami i materiałami, opisywanie ich właściwości, próba odgadnięcia przedmiotów „na ślepo”.
- Stymulacja zmysłu słuchu (10 minut): Słuchanie różnorodnych dźwięków i muzyki, próba odgadnięcia źródła dźwięku, tworzenie własnych dźwięków za pomocą instrumentów muzycznych.
- Stymulacja zmysłu smaku i węchu (10 minut): Próbowanie różnych smaków i zapachów, opisywanie ich właściwości, próba odgadnięcia produktów „na ślepo”.
- Podsumowanie (5 minut): Omówienie doświadczeń uczestników, refleksje na temat roli zmysłów w codziennym życiu, ustalenie planu na kolejne zajęcia.
Konspekt „Razem łatwiej: Zajęcia grupowe na rozwijanie umiejętności społecznych dla dzieci z ASD”
Cel ogólny i czas
- Cel ogólny: Rozwój umiejętności społecznych dzieci z autyzmem poprzez uczestnictwo w zajęciach grupowych.
- Czas: 60 minut.
Cele szczegółowe
- Poprawa komunikacji werbalnej i niewerbalnej.
- Wzrost świadomości własnych emocji i emocji innych osób.
- Rozwój umiejętności współpracy z innymi dziećmi.
- Praktykowanie umiejętności radzenia sobie z trudnymi sytuacjami społecznymi.
Metody i forma pracy
- Metody: praca w grupie, ćwiczenia praktyczne, rozmowy, zabawy ruchowe, techniki relaksacyjne.
- Forma pracy: zajęcia grupowe z udziałem terapeuty i rodziców/opiekunów.
Pomoce dydaktyczne
- Karty obrazkowe z emocjami.
- Plansze z zadaniami do współpracy.
- Przedmioty do ćwiczeń ruchowych (np. piłki, szarfy).
- Materiały do technik relaksacyjnych (np. koce, poduszki).
- Przykładowe scenki sytuacji społecznych.
Przebieg
- Wprowadzenie (5 minut): Terapeuta przedstawia cel zajęć i omawia zasady współpracy w grupie.
- Ćwiczenia komunikacji werbalnej i niewerbalnej (15 minut): Dzieci uczą się rozpoznawać emocje na podstawie obrazków, a następnie ćwiczą wyrażanie własnych emocji poprzez mowę ciała i słowa.
- Zabawy ruchowe (15 minut): Dzieci uczestniczą w zabawach ruchowych mających na celu rozwijanie umiejętności współpracy i komunikacji z innymi dziećmi.
- Praktykowanie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami społecznymi (15 minut): Terapeuta przedstawia scenki sytuacji społecznych, a dzieci ćwiczą reagowanie na nie i radzenie sobie z nimi.
- Techniki relaksacyjne (10 minut): Na zakończenie zajęć dzieci uczą się technik relaksacyjnych, które mogą pomóc im w radzeniu sobie ze stresem związanym z sytuacjami społecznymi.