Wstęp
Przysłowie „Zgoda buduje, niezgoda rujnuje” jest uniwersalną prawdą, która znajduje odzwierciedlenie w wielu aspektach życia ludzkiego, w tym również w literaturze. W niniejszej rozprawce postaram się udowodnić słuszność tej tezy, odwołując się do wybranych lektur. Literatura obfituje w przykłady, które pokazują, jak zgoda i współpraca mogą prowadzić do osiągnięcia wspólnych celów, podczas gdy niezgoda i konflikty prowadzą do tragedii i rozpadu. Przeanalizujmy to na przykładach takich dzieł jak „Zemsta” Aleksandra Fredry, „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, a także innych lektur, które ukazują różne oblicza zgody i niezgody.
Rozwinięcie
„Zemsta” Aleksandra Fredry jest komedią, która w humorystyczny sposób ukazuje, jak niezgoda może zatruwać życie ludzi i jak łatwo można ją przekształcić w zgody budującą. Spór między Cześnikiem a Rejentem o mur graniczny, który dzieli ich posiadłości, jest przykładem niezgody, która zamiast prowadzić do konstruktywnego rozwiązania, generuje kolejne konflikty. Jednak ostateczne pojednanie postaci pokazuje, że nawet najgłębsze spory można rozwiązać, gdy obie strony są gotowe na kompromis.
W „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza zgoda buduje na wielu płaszczyznach, od osobistych relacji między bohaterami, po kwestie narodowe. Konflikt między Soplicą a Horeszkami, który z pozoru wydaje się nie do przezwyciężenia, zostaje rozwiązany dzięki poświęceniu i zrozumieniu. Historia Jacka Soplicy, który zabił Stolnika, a potem jako ksiądz Robak stara się naprawić wyrządzone zło, jest przykładem, jak zgoda i pojednanie mogą przynieść oczekiwane owoce.
„Lalka” Bolesława Prusa, choć nie jest bezpośrednio związana z tematem zgody i niezgody w tak oczywisty sposób jak poprzednie przykłady, również może być interpretowana przez pryzmat tych wartości. Relacja między Wokulskim a Izabelą pokazuje, jak brak porozumienia i niezrozumienie drugiej strony prowadzą do osobistej tragedii. W tym przypadku, niezgoda nie jest wynikiem świadomego konfliktu, ale braku komunikacji i zrozumienia.
„Dziady” Adama Mickiewicza, szczególnie część III, ukazują konsekwencje niezgody na poziomie społecznym i narodowym. Dramat przedstawia walkę o wolność narodu pod zaborami, gdzie brak jedności i zgody między Polakami jest jednym z czynników utrudniających osiągnięcie niepodległości. Mickiewicz podkreśla, że tylko poprzez zgromadzenie sił, współpracę i jedność można przeciwstawić się zaborcom.
W „Romeo i Julii” Williama Szekspira, choć nie jest to lektura typowo szkolna w Polsce, znajdujemy uniwersalny przykład, jak niezgoda między rodami Montekich i Kapuletich prowadzi do tragedii. Historia dwojga młodych kochanków, których miłość nie może rozkwitnąć z powodu rodzinnej niezgody, pokazuje, że konflikty mogą mieć destrukcyjny wpływ nie tylko na bezpośrednio zaangażowane strony, ale również na niewinnych ludzi.
Zakończenie
Analiza wybranych lektur szkolnych pokazuje, że przysłowie „Zgoda buduje, niezgoda rujnuje” znajduje swoje potwierdzenie w literaturze. Niezależnie od epoki czy gatunku literackiego, konflikty i niezgody prowadzą do negatywnych konsekwencji, podczas gdy zgoda i współpraca otwierają drogę do rozwiązania problemów i osiągnięcia wspólnych celów. Literatura uczy nas, że warto szukać porozumienia i unikać niepotrzebnych sporów, co jest ważną lekcją nie tylko na kartach książek, ale również w życiu codziennym.