Ballada o szczęściu – tekst wiersza
Autor: Magdalena Nazaretanka
Był sobie raz zielony las, a w lesie sejm burzliwy,
Bo zwierząt chór prowadził spór, co znaczy być szczęśliwym,
Bo zwierząt chór prowadził spór, co znaczy być szczęśliwym.
Więc bury miś, kudłaty miś, pomedytował krótko:
Szczęśliwym być to miodek pić i mieć porządne futro,
Szczęśliwym być to miodek pić i mieć porządne futro.
Pracować wciąż i piąć się wzwyż – orzekła mała mrówka,
A ślimak rzekł: mieć własny dom z garażem i ogródkiem,
A ślimak rzekł: mieć własny dom z garażem i ogródkiem.
A polny wiatr, obieżyświat, przyleciał z końca świata:
Szczęśliwym być to znaczy żyć, nie robić nic i latać!
Szczęśliwym być to znaczy żyć, nie robić nic i latać!
Zasępił się posępny sęp i rzecze zasępiony:
A czy ja wiem? szczęśliwszy ten, kto ma silniejsze szpony!
A czy ja wiem? szczęśliwszy ten, kto ma silniejsze szpony!
Przyleciał kos i zabrał głos i rzekł, niewiele myśląc:
Szczęśliwym być to z losu drwić i gwizdać na to wszystko!
Szczęśliwym być to z losu drwić i gwizdać na to wszystko!
Aż nagle ktoś na pomysł wpadł, wśród sporów i dociekań:
A może by, a może tak, zapytać też człowieka?
A może by, a może tak, zapytać też człowieka?
I właśnie tu – aż mówić wstyd – skończyła się ballada,
Bo człowiek siadł, w zadumę wpadł i nic nie odpowiada,
Bo człowiek siadł, w zadumę wpadł i nic nie odpowiada.
Kluczowe informacje
- „Ballada o szczęściu” to utwór o tematyce religijnej, będący pieśnią autorstwa siostry Magdaleny Nazaretanki (Barbary Ponichter).
- Tekst i muzyka do „Ballady o szczęściu” zostały skomponowane przez siostrę Magdalenę Nazaretankę.
- Utwór porusza tematykę poszukiwania prawdziwego szczęścia, które według autorki można odnaleźć jedynie w Bogu i wierze.
- „Ballada o szczęściu” zyskała dużą popularność i jest często śpiewana podczas spotkań religijnych, a także zachęca się do jej wspólnego śpiewania w rodzinach.
- Istnieją liczne nagrania audio i wideo przedstawiające wykonania „Ballady o szczęściu”, zarówno przez samą autorkę, jak i innych artystów.
- W interpretacji utworu zwraca się uwagę na środki stylistyczne, takie jak metafory i porównania, które mają na celu przybliżyć odbiorcy przesłanie o poszukiwaniu prawdziwego szczęścia.
Interpretacja
Wielogłosowość pojęcia szczęścia
Wiersz „Ballada o szczęściu” autorstwa Magdaleny Nazaretanki rozpoczyna się od sceny zielonego lasu, w którym zwierzęta prowadzą dyskusję na temat znaczenia szczęścia. Każde z nich prezentuje własną definicję, co odzwierciedla różnorodność perspektyw i doświadczeń. Debata zwierząt jest metaforą ludzkiego poszukiwania sensu i celu życia, a także wskazuje na subiektywny charakter pojęcia szczęścia, które jest różnie rozumiane przez różne istoty.
Przedstawione w wierszu zwierzęta, takie jak miś, mrówka, ślimak, wiatr, sęp i kos, reprezentują różne wartości i priorytety. Miś ceni sobie przyjemności i komfort, mrówka – pracowitość i dążenie do celu, ślimak – bezpieczeństwo i własny kąt, wiatr – wolność i beztroskę, sęp – siłę i przewagę, a kos – dystans i lekceważenie problemów. Te różne perspektywy są odzwierciedleniem ludzkich dążeń i pragnień, które często kierują naszymi wyborami i definiują nasze pojęcie szczęścia.
Refleksyjność i niepewność człowieka
W kontrastie do zwierząt, które wyrażają swoje opinie bez wahania, człowiek przedstawiony w wierszu jest postacią refleksyjną i niezdecydowaną. Zakończenie wiersza, w którym człowiek wpada w zadumę i nie udziela odpowiedzi na pytanie o szczęście, podkreśla ludzką skłonność do głębokiego rozważania egzystencjalnych kwestii. Ta niepewność może być odczytana jako wyraz poszukiwania głębszego, uniwersalnego znaczenia szczęścia, które wykracza poza materialne i proste odpowiedzi.
Postawa człowieka w wierszu może również symbolizować trudność w definiowaniu szczęścia w kontekście współczesnego świata, w którym jesteśmy zalewani różnorodnymi ideami i oczekiwaniami. Człowiek jako istota rozumna i duchowa poszukuje odpowiedzi, która byłaby zgodna z jego wewnętrznymi przekonaniami i wartościami, a nie tylko zewnętrznymi standardami narzucanymi przez społeczeństwo.
Religijne poszukiwanie szczęścia
Magdalena Nazaretanka, jako zakonnica, w swojej twórczości często odwołuje się do tematyki religijnej. W kontekście „Ballady o szczęściu” można zauważyć, że brak odpowiedzi człowieka może sugerować, iż prawdziwe szczęście znajduje się poza materialnym światem i jest związane z duchowością oraz relacją z Bogiem. Wiersz zachęca do refleksji nad tym, czy szczęście można osiągnąć poprzez zewnętrzne dobra, czy też jest ono stanem wewnętrznym, związanym z wiarą i duchowym spełnieniem.
Wspomniana nieobecność odpowiedzi człowieka może również wskazywać na to, że odpowiedź na pytanie o szczęście nie jest prosta i wymaga indywidualnego poszukiwania. W perspektywie chrześcijańskiej, szczęście często jest utożsamiane z osiągnięciem harmonii z Bogiem i zgodności z Jego wolą, co może być interpretowane jako przesłanie ukryte w wierszu.
Znaczenie i rola ballady
„Ballada o szczęściu” pełni rolę nie tylko literackiego utworu, ale także pieśni religijnej, która ma na celu inspirować i prowadzić do refleksji nad życiem i wartościami. Jako forma ballady, utwór łączy w sobie elementy narracyjne z lirycznymi, co pozwala na przekazanie głębszego przesłania w przystępnej i zapadającej w pamięć formie. Ballada staje się medium, które przemawia do szerokiego grona odbiorców, niezależnie od ich wieku czy doświadczeń życiowych.
Popularność „Ballady o szczęściu” wśród wspólnot religijnych i na spotkaniach rodzinnych świadczy o jej uniwersalnym charakterze i zdolności do poruszania ważnych kwestii dotyczących sensu życia i poszukiwania szczęścia. Utwór staje się narzędziem do przekazywania wartości i budowania wspólnoty, co jest istotne w kontekście religijnym, gdzie wspólne śpiewanie i dzielenie się przemyśleniami ma duże znaczenie.
Budowa wiersza
„Ballada o szczęściu” autorstwa Magdaleny Nazaretanki to utwór o charakterze refleksyjnym, który w formie narracyjnej opowiada o poszukiwaniu szczęścia przez różne postacie. Wiersz składa się z ośmiu zwrotek, z których każda zawiera po cztery wersy. Rymy są parzyste, co nadaje wierszowi rytm i melodyjność, typowe dla ballad. Utwór kończy się otwartym zakończeniem, gdzie człowiek, zapytany o szczęście, wpada w zadumę i nie odpowiada, co może sugerować wielowymiarowość i złożoność ludzkiego pojmowania szczęścia.
Gatunek i rodzaj literacki
Utwór Magdaleny Nazaretanki zalicza się do liryki, a dokładniej do gatunku ballady. Ballada to forma poetycka łącząca elementy narracji z liryzmem, często opowiadająca historię lub przedstawiająca pewne wydarzenie w sposób emocjonalny. Charakterystyczne dla ballady jest wykorzystanie dialogów, opisu przyrody oraz elementów fantastycznych lub moralizatorskich, które mają na celu wywołanie określonych emocji u czytelnika.
Środki stylistyczne
- Metafora – „zielony las” jako symbol natury i miejsca, gdzie toczy się życie w harmonii, a także jako przestrzeń dla różnych interpretacji szczęścia.
- Personifikacja – zwierzęta przedstawione są jako postacie dyskutujące o szczęściu, co nadaje im ludzkie cechy i pozwala czytelnikowi na identyfikację z ich perspektywą.
- Porównanie – każde ze zwierząt porównuje szczęście do czegoś innego, co jest związane z ich charakterystycznymi cechami i potrzebami, np. miś porównuje szczęście do picia miodku i posiadania futra.
- Symbol – „silniejsze szpony” sępa jako symbol siły i przetrwania, „własny dom” ślimaka jako symbol bezpieczeństwa i stabilności.
- Antyteza – kontrast między pracowitością mrówki a beztroskim życiem wiatru, co podkreśla różnorodność pojmowania szczęścia.
- Powtórzenie – fraza „Szczęśliwym być to” jest powtarzana na początku każdej zwrotki, co wzmacnia rytmiczność wiersza i podkreśla temat przewodni.
- Ironia – kos, który „z losu drwi i gwizda na to wszystko”, może być interpretowany jako ironiczny komentarz do ludzkiego dążenia do szczęścia.
- Otwarte zakończenie – brak odpowiedzi człowieka na pytanie o szczęście, co skłania do refleksji nad własnymi przekonaniami na ten temat.
W „Balladzie o szczęściu” Magdalena Nazaretanka wykorzystuje różnorodne środki stylistyczne, aby zilustrować, jak różne istoty mogą rozumieć pojęcie szczęścia. Każda z postaci prezentuje własną definicję, co odzwierciedla wielowymiarowość ludzkich dążeń i pragnień. Zakończenie wiersza pozostawia czytelnika z otwartym pytaniem, zachęcając do osobistej refleksji nad tym, co dla niego oznacza prawdziwe szczęście.