Enneagram, narzędzie analizy osobowości, może być zaskakująco precyzyjnym mechanizmem do zrozumienia siebie i innych. Pozwala na głębsze zrozumienie swoich motywacji, lęków, mocnych stron, a także na odkrycie swojego prawdziwego powołania.
Czym jest Enneagram?
Enneagram to model psychologiczny, który identyfikuje 9 typów osobowości. Jest to system, który opisuje różne strategie, jakimi posługujemy się, próbując radzić sobie ze światem i innymi ludźmi.
Podstawą Enneagramu jest diagram w formie dziewięcioboku znanego od starożytności, który wykorzystuje wiele tradycji duchowych, w tym chrześcijaństwo, buddyzm, islam suficki, judaizm, oraz nauki psychologiczne. Według Enneagramu, każdy z nas posiada jeden dominujący typ osobowości, który kształtuje nasze myślenie, emocje, zachowanie oraz naszą perspektywę na świat.
Typ osobowości nie zmienia się w ciągu życia, choć nasze zachowanie, postawy, czy przekonania mogą ulec modyfikacji w zależności od różnych czynników, takich jak doświadczenia życiowe, środowisko, czy rozwój osobisty.
Typy osobowości według Enneagramu
W ramach Enneagramu wyróżniamy następujące typy osobowości:
- Perfekcjonista
- Pomocnik
- Osiągacz
- Romantyk
- Badacz
- Lojalista
- Entuzjasta
- Wyzwoliciel
- Pokojowiec
1. Perfekcjonista
Typ pierwszy według Enneagramu, Perfekcjonista, znany również jako Idealista, to osoba o silnej etyce pracy, dążąca do doskonałości i porządku. Są to zdecydowane jednostki, które pragną poprawić świat i które są prowadzone przez silne poczucie odpowiedzialności.
Cechy Perfekcjonisty
- Idealizm: dąży do idealnego świata i zawsze stara się go usprawnić.
- Odpowiedzialność: jest sumienny i wiarygodny, zawsze dąży do spełnienia swoich obowiązków.
- Autokrytycyzm często ocenia siebie i swoją pracę surowo, dążąc do nieustannej doskonałości.
- Upór: ma mocne przekonania i trudno jest mu zmienić zdanie.
- Skrupulatność:jest bardzo dbały o szczegóły.
Zachowania Perfekcjonisty
- Planowanie: lubi być dobrze zorganizowany i zawsze ma plan działania.
- Dążenie do doskonałości: stale stara się poprawić siebie i swoją pracę.
- Porządek: utrzymuje swoje otoczenie w porządku i jest zdenerwowany, gdy rzeczy są w nieładzie.
- Kontrola: chce mieć kontrolę nad swoim życiem i sytuacjami, które go dotyczą.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Perfekcjonista? |
|---|---|
| Nelson Mandela | Jego dążenie do doskonałości w walce o równość pokazało jego strukturę typu Perfekcjonisty. |
| Steve Jobs | Jego obsesja na punkcie detali i perfekcji w produktach Apple ukazuje jego perfekcjonistyczną naturę. |
| Lech Wałęsa | Determinacja w dążeniu do idealnego świata i silne poczucie odpowiedzialności, jakie pokazał podczas swojego działania, są zgodne z typem Perfekcjonisty. |
2. Dawca
Drugi typ osobowości według Enneagramu, Dawca, zwany również Pomocnikiem, to empatyczna i troskliwa jednostka, która dąży do pomagania innym. Są to osoby ciepłe, hojne i mają silne poczucie lojalności.
Cechy dawców
- Troskliwość: są niezwykle empatyczni i zawsze gotowi służyć innym.
- Hołność: są naturalnie hojni i chętni do udzielania wsparcia.
- Poszukiwanie aprobaty: dążą do bycia lubianymi i często szukają akceptacji od innych.
- Lojalność: są wierni i lojalni, zawsze stojąc u boku swoich bliskich.
- Zależność emocjonalna: mogą stać się zależni od uznania i miłości innych.
Zachowania dawców
- Pomoc innym: są zawsze gotowi do niesienia pomocy, często nawet kosztem siebie.
- Poszukiwanie uznania: często potrzebują pochwał i uznania, aby czuć się wartościowymi.
- Unikanie konfliktów: wolą harmonię i stara się unikać konfliktów.
- Zaniedbywanie siebie: często zaniedbują swoje potrzeby, skupiając się na pomaganiu innym.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Dawca? |
|---|---|
| Matka Teresa | Słynna ze swojej bezinteresownej służby dla ubogich, Matka Teresa jest doskonałym przykładem Dawcy. |
| Princess Diana | Diana była znaną z troski o innych, co czyni ją typowym Dawcą. |
| Dalai Lama | Jego troska o dobrobyt wszystkich istot jest charakterystyczna dla typu Dawcy. |
3. Zdobywca
Trzeci typ osobowości w Enneagramie, Zdobywca, nazywany również Wykonawcą, to zdecydowane jednostki, które mają silny napęd do osiągania sukcesu. Cechuje ich determinacja, pewność siebie i zdolność do podejmowania działań.
Cechy Zdobywców
- Ambicja: są naturalnie ambitni i dążą do osiągnięcia sukcesu.
- Asertywność: mają tendencję do bycia asertywnymi i pewnymi siebie.
- Konkurencyjność: lubią rywalizować i dążyć do bycia najlepszym.
- Efektywność: są zorientowani na działanie i skutecznie dążą do swoich celów.
- Niezależność: cenią swoją autonomię i mogą być niechętni do przyznawania się do swojej zależności od innych.
Zachowania Zdobywców
Zdobywcy często prezentują następujące zachowania:
- Dążenie do sukcesu: są zawsze na czele, dążąc do sukcesu i osiągnięć.
- Ryzyko: są skłonni podejmować ryzyko, aby osiągnąć swoje cele.
- Praca: są ciężko pracujący i mogą zaniedbywać odpoczynek i relaks.
- Dominacja: mogą dominować w relacjach i sytuacjach społecznych.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Zdobywca? |
|---|---|
| Oprah Winfrey | Jej nieustanne dążenie do sukcesu i wpływu sprawia, że jest typowym Zdobywcą. |
| Elon Musk | Jego niezależność, ambicja i zdolność do podejmowania ryzyka są zgodne z typem Zdobywcy. |
| Arnold Schwarzenegger | Jego ciężka praca, determinacja i dążenie do sukcesu ukazują jego naturę Zdobywcy. |
4. Indywidualista
Czwarty typ według Enneagramu, Indywidualista, nazywany również Twórcą, to osoba, która pragnie być unikalna i autentyczna. Są to głęboko emocjonalne jednostki, które cenią ekspresję i kreatywność.
Cechy Indywidualistów
- Unikalność: pragną być unikalni i mają swoje osobiste style i smaki.
- Kreatywność: są naturalnie kreatywni i mają silne poczucie estetyki.
- Autentyczność: pragną być autentyczni i mają silną potrzebę bycia prawdziwymi.
- Empatia: są wrażliwi i empatyczni, często silnie odczuwają emocje innych.
- Autoekspresja: wyrażają siebie przez sztukę, muzykę, słowa i inne formy twórczości.
Zachowania Indywidualistów
- Ekspresja emocji: są otwarci na swoje uczucia i często je wyrażają.
- Szukanie głębi: pragną głębokich i autentycznych doświadczeń.
- Twórczość: są naturalnie kreatywni i często poszukują sposobów na wyrażanie swojej kreatywności.
- Praca nad sobą: często dążą do samorozwoju i samorealizacji.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Indywidualista? |
|---|---|
| Prince | Jego unikalny styl i autentyczność sprawiają, że jest typowym Indywidualistą. |
| Johnny Depp | Jego niepowtarzalna rola aktora i skomplikowane postacie, które gra, są zgodne z typem Indywidualisty. |
| Tim Burton | Jego unikalna i kreatywna wizja jako reżysera filmowego ukazuje jego naturę Indywidualisty. |
5. Obserwator
Piąty typ według Enneagramu, Obserwator, znany również jako Intelektualista, to osoba, która jest wewnętrznie zorientowana i ceni niezależność oraz prywatność. Obserwatorzy są głęboko myślącymi, analitycznymi osobami, które dążą do zrozumienia świata.
Cechy Obserwatorów
- Analityczność: są głęboko myślącymi i analitycznymi osobami.
- Niezależność: cenią swoją niezależność i mają silne poczucie prywatności.
- Ciekawość: są naturalnie ciekawi i pragną zrozumieć, jak działają rzeczy.
- Detachment: mogą być emocjonalnie dystansujący, woląc obserwować sytuacje z daleka.
- Innowacyjność: mają naturalną zdolność do twórczego myślenia i innowacji.
Zachowania Obserwatorów
Obserwatorzy często prezentują następujące zachowania:
- Obserwacja: często obserwują sytuacje z daleka, zamiast brać w nich udział.
- Samotność: często cenią czas spędzony samemu i mogą być samotnikami.
- Nauka: ą zawsze ciekawi i pragną uczyć się nowych rzeczy.
- Analiza: są skłonni analizować sytuacje i problemy, zanim podejmą działanie.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Obserwator? |
|---|---|
| Albert Einstein | Jego niezwykłe zdolności analityczne i kreatywność sprawiają, że jest typowym Obserwatorem. |
| Bill Gates | Jego niezależność, innowacyjność i zdolność do głębokiego myślenia są zgodne z typem Obserwatora. |
| J.K. Rowling | Jej głębokie zrozumienie świata, który stworzyła, ukazuje jej naturę Obserwatora. |
6. Strażnik
Szósty typ według Enneagramu, Strażnik, znany również jako Lojalista, to osoba zorientowana na bezpieczeństwo, która ceni lojalność, odpowiedzialność i zaufanie. Strażnicy są wiarygodni, troskliwi i oddani, często stanowią niezawodny filar społeczności.
Cechy Strażników
- Lojalność: są niezwykle lojalni wobec tych, których kochają.
- Odpowiedzialność: Strażnicy są wiarygodni i odpowiedzialni, zawsze dotrzymujący obietnic.
- Zaufanie: cenią zaufanie i dążą do budowania silnych, zaufanych relacji.
- Bezpieczeństwo: są zorientowani na bezpieczeństwo i dążą do stabilności.
- Troska: są empatyczni i troskliwi, często opiekujący się innymi.
Zachowania Strażników
- Szukanie bezpieczeństwa: dążą do bezpieczeństwa i stabilności w swoim życiu.
- Dotrzymywanie obietnic: są niezawodni i zawsze dotrzymują obietnic.
- Troska o innych: często opiekują się innymi i dążą do pomocy.
- Lojalność: niezwykle lojalni i wierni swoim przyjaciołom i rodzinie.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Strażnik? |
|---|---|
| George Washington | Jego niezłomna lojalność i poczucie odpowiedzialności sprawiają, że jest typowym Strażnikiem. |
| Meryl Streep | Jej troska o innych i lojalność wobec swoich bliskich i kariery są zgodne z typem Strażnika. |
| Tom Hanks | Jego zaufanie do innych i dążenie do stabilności ukazują jego naturę Strażnika. |
7. Entuzjasta
Siódmy typ według Enneagramu, Entuzjasta, nazywany również Poszukiwaczem Przygód, to osoba, która jest spontaniczna, optymistyczna i chętna do próbowania nowych rzeczy. Entuzjaści są pełni życia i energii, dążą do maksymalizacji swoich doświadczeń.
Cechy Entuzjastów
- Optymizm: są naturalnie optymistyczni i pełni życia.
- Spontaniczność: są spontaniczni i uwielbiają spontaniczne przygody.
- Ciekawość: są ciekawi i chętni do próbowania nowych rzeczy.
- Energia: są pełni energii i często mają wiele różnych zainteresowań.
- Poszukiwanie przygód: dążą do maksymalizacji swoich doświadczeń i poszukują przygód.
Zachowania Entuzjastów
- Poszukiwanie nowych doświadczeń: zawsze szukają nowych i ekscytujących doświadczeń.
- Unikanie negatywności: często unikają negatywnych emocji i sytuacji.
- Różnorodność zainteresowań: mają wiele zainteresowań i często przeskakują z jednego zainteresowania na drugie.
- Aktywność: są często bardzo aktywni i pełni energii.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Entuzjasta? |
|---|---|
| Richard Branson | Jego spontaniczność, optymizm i dążenie do przygody sprawiają, że jest typowym Entuzjastą. |
| Robin Williams | Jego pełna życia i energetyczna osobowość są zgodne z typem Entuzjasty. |
| Wolfgang Amadeus Mozart | Jego nieskończona ciekawość i ciągłe dążenie do tworzenia nowych utworów muzycznych ukazują jego naturę Entuzjasty. |
8. Wojownik
Ósmy typ według Enneagramu, Wojownik, nazywany również Obrońcą, to osoba silna, pewna siebie i asertywna, która jest zdecydowana i skłonna do podjęcia działań. Wojownicy są naturalnymi liderami, którzy nie boją się konfrontacji i nie cofną się przed wyzwaniami.
Cechy Wojowników
- Siła: są silni i pewni siebie.
- Asertywność: ą asertywni i nie boją się wyrażać swoich myśli i uczuć.
- Decyzyjność: są zdecydowani i zawsze gotowi do podjęcia działań.
- Dowództwo: są naturalnymi liderami, którzy potrafią inspirować i motywować innych.
- Odporność: są odporni i nie cofną się przed wyzwaniami.
Zachowania Wojowników
- Podjęcie działań: są zawsze gotowi do podjęcia działań i nie boją się konfrontacji.
- Prowadzenie: są naturalnymi liderami, którzy potrafią inspirować innych.
- Asertywność:wyrażają swoje myśli i uczucia otwarcie i asertywnie.
- Odporność: są odporni na przeciwności losu i nie cofają się przed wyzwaniami.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Wojownik? |
|---|---|
| Martin Luther King Jr. | Jego siła, asertywność i zdolność do inspiracji sprawiają, że jest typowym Wojownikiem. |
| Margaret Thatcher | Jej asertywność, zdecydowanie i niezłomność są zgodne z typem Wojownika. |
| Winston Churchill | Jego zdolność do prowadzenia w trudnych czasach ukazuje jego naturę Wojownika. |
9. Mediator
Dziewiąty i ostatni typ według Enneagramu, Mediator, nazywany również Pojednawcą, to osoba spokojna, stabilna i akceptująca, która dąży do pokoju i harmonii. Mediatorzy są naturalnie tolerancyjni i cierpliwi, stając się prawdziwymi „skalistymi” postaciami w swoich społecznościach.
Cechy Mediatorów
- Spokój: Mediatorzy są spokojni i stabilni, często przynosząc pokój w burzliwych sytuacjach.
- Tolerancja: Mediatorzy są naturalnie tolerancyjni i akceptujący, chętnie widząc różne punkty widzenia.
- Akceptacja: Mediatorzy są akceptujący i otwarci na różne doświadczenia i perspektywy.
- Cierpliwość: Mediatorzy są cierpliwi, często wytrzymując sytuacje, które inni mogliby znaleźć trudne.
- Harmonia: Mediatorzy dążą do harmonii i pokoju, unikając konfliktów tam, gdzie to możliwe.
Zachowania Mediatorów
Mediatorzy często prezentują następujące zachowania:
- Prowadzenie do pokoju: Mediatorzy dążą do pokoju i harmonii w swoim otoczeniu.
- Unikanie konfliktów: Mediatorzy często unikają konfliktów, starając się zapewnić harmonię i zgodę.
- Tolerancja: Mediatorzy są tolerancyjni i otwarci na różne punkty widzenia i doświadczenia.
- Cierpliwość: Mediatorzy są cierpliwi i wytrzymaliwi, potrafią przetrwać trudne sytuacje.
Przykłady znanych osobowości
| Osobowość | Dlaczego Mediator? |
|---|---|
| Dalai Lama | Jego spokój, tolerancja i dążenie do pokoju sprawiają, że jest typowym Mediatorem. |
| Keanu Reeves | Jego akceptacja, cierpliwość i spokój są zgodne z typem Mediatora. |
| Morgan Freeman | Jego wytrzymałość i dążenie do harmonii ukazują jego naturę Mediatora. |
Jak korzystać z Enneagramu do poznania siebie i innych?
Enneagram może być potężnym narzędziem do samopoznania. Poprzez identyfikację własnego typu osobowości, zyskujemy wgląd w nasze najsilniejsze motywacje, lęki, mocne i słabe strony. Po zrozumieniu, co nas napędza, jesteśmy w stanie lepiej zarządzać naszymi emocjami, zachowaniami i reakcjami.
To samo dotyczy zrozumienia innych. Poznanie typu osobowości według Enneagramu innej osoby może pomóc w lepszym zrozumieniu jej motywacji i reakcji, co przekłada się na poprawę komunikacji i relacji.
W kontekście terapii, Enneagram może być wykorzystany jako narzędzie do głębszego zrozumienia problemów i wyzwań klienta. Może pomóc terapeucie zrozumieć, jakie są główne motywacje, lęki, czy strategie radzenia sobie z problemami swojego klienta, co z kolei pozwoli na skuteczniejsze opracowanie planu terapii.
Jak pracować nad swoimi słabościami i wzmocnić swoje mocne strony?
Enneagram to nie tylko narzędzie do samopoznania, ale także do rozwoju osobistego. Po zidentyfikowaniu swojego typu, można zacząć pracować nad swoimi słabościami i dalej rozwijać swoje mocne strony.
Na przykład, jeśli jesteś typem Perfekcjonisty, możesz pracować nad akceptacją, że nie wszystko zawsze musi być idealne, a to może przynieść ulgę od ciągłego stresu. Z kolei jeśli jesteś typem Pomocnika, możesz skupić się na dbaniu o siebie, zamiast ciągle poświęcać się dla innych.
Jak odkryć swoje powołanie i zastosować Enneragram w karierze?
Enneagram może także pomóc w odkryciu swojego prawdziwego powołania i zrozumieniu, jakie kariery są najlepsze dla naszego typu osobowości. Przykładowo:
- Typ Badacza może czuć się najlepiej w roli naukowca czy programisty.
- Typ Entuzjasty może rozkwitnąć w roli przedsiębiorcy czy event planner’a.