Sztuka malarska towarzyszy ludzkości od czasów prehistorycznych, stanowiąc nieodłączny element naszej kultury i historii. Obrazy znanych malarzy od wieków fascynują, inspirują i wywołują emocje, a ich wpływ na rozwój różnych dziedzin twórczości jest niepodważalny.
Obrazy, które przedstawiamy pochodzą z różnych epok i nurtów, od średniowiecznych fresków po dzieła impresjonistyczne, od scen religijnych po pejzaże i portrety. Omówimy zarówno twórców, którzy swoje nazwiska wpisali złotymi zgłoskami w annałach historii sztuki, jak i tych, których geniusz został doceniony dopiero po ich śmierci. Ponadto, dla każdego z obrazów przedstawione zostały tabele z charakterystyką, podkreślające kluczowe aspekty i elementy, które sprawiają, że te słynne dzieła sztuki są tak cenione przez koneserów i znawców.
Zanurzmy się zatem w fascynujący świat znanych obrazów i poznajmy 50 dzieł słynnych dzieł które odcisnęły niezapomniane piętno na historii sztuki.
1. Mona Lisa – Leonardo da Vinci
Aspekt Charakterystyka Tytuł Mona Lisa Autor Leonardo da Vinci Data powstania 1503-1506 Miejsce wystawienia Luwr, Paryż Tematyka Portret kobiety Kompozycja Postać Mona Lisy (prawdopodobnie Lisa Gherardini) umieszczona centralnie, w tle krajobraz Kolory Stonowane, ziemiste, głównie brązy i zielone Symbolika Tajemniczy uśmiech, niejednoznaczność, sfumato Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć renesansowej sztuki, symbol kultury europejskiej
2. Ostatnia Wieczerza – Leonardo da Vinci
Aspekt Charakterystyka Tytuł Ostatnia Wieczerza (The Last Supper) Autor Leonardo da Vinci Data powstania 1495-1498 Miejsce wystawienia Refektarz klasztoru Santa Maria delle Grazie, Mediolan, Włochy Tematyka Ostatnia wieczerza Jezusa z uczniami Kompozycja Grupa postaci ukazana w perspektywie linearniej, centralna postać Jezusa otoczona przez uczniów Kolory Dominujące: brązy, błękity, jasne odcienie szarości Symbolika Wyrażenie uczuć, reakcji uczniów na słowa Jezusa, rozmieszczenie uczniów względem siebie Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć renesansowej sztuki, wpływ na dalsze przedstawienia tematu
3. Gwiaździsta noc – Vincent van Gogh
Vincent van Gogh , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Gwiaździsta noc (The Starry Night) Autor Vincent van Gogh Data powstania 1889 Miejsce wystawienia Muzeum Sztuki Nowoczesnej (MoMA), Nowy Jork, USA Tematyka Nocne pejzaże, niebo Kompozycja Wydłużone, falujące linie, dominująca postać cyprysu na pierwszym planie Kolory Dominujące: błękit, żółć, biel, zieleń, czern Symbolika Ekspresja uczuć, dążenie do wyrażenia niewidzialnej energii i harmonii kosmicznej Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć malarstwa postimpresjonistycznego, wpływ na rozwój ekspresjonizmu
4. Krzyk – Edvard Munch
Aspekt Charakterystyka Tytuł Krzyk (The Scream) Autor Edvard Munch Data powstania 1893 Miejsce wystawienia Galeria Narodowa, Oslo, Norwegia Tematyka Wyrażenie lęku, uczucia zagrożenia, egzystencjalnego niepokoju Kompozycja Centralna postać wykrzywiająca twarz w krzyk, falujące linie, most na tle zatoki Kolory Dominujące: pomarańcz, żółć, niebieski, czerń, biel Symbolika Przenikliwy krzyk jako wyraz emocji, symbolika mostu jako metaforyczne przejście między światami Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć malarstwa ekspresjonistycznego, silny wpływ na kierunki awangardowe XX wieku
5. Dziewczyna z perłą – Johannes Vermeer
Aspekt Charakterystyka Tytuł Dziewczyna z perłą (Girl with a Pearl Earring) Autor Johannes Vermeer Data powstania Około 1665 Miejsce wystawienia Mauritshuis, Haga, Holandia Tematyka Portret dziewczyny, tzw. tronie (holenderski gatunek malarski) Kompozycja Dziewczyna o obnażonym ramieniu, zwrócona w stronę widza, delikatne światło padające na twarz Kolory Dominujące: błękit, żółć, biel, czerń Symbolika Tajemnicza atmosfera, niejednoznaczność relacji między modelem a widzem Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć barokowego malarstwa holenderskiego, wpływ na dalsze dzieła portretowe
6. Straż nocna – Rembrandt van Rijn
Rembrandt , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Straż nocna (The Night Watch) Autor Rembrandt van Rijn Data powstania 1642 Miejsce wystawienia Rijksmuseum, Amsterdam, Holandia Tematyka Grupowy portret członków straży miejskiej Kompozycja Centralne postacie kapitana i porucznika, otoczone przez innych członków straży, dynamiczne sceny Kolory Dominujące: brąz, złoto, czerń, biel Symbolika Oddanie ducha współpracy, odpowiedzialności i gotowości do działania Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć barokowego malarstwa holenderskiego, wyjątkowe przedstawienie grupy ludzi w akcji
7. Narodziny wenus – Sandro Botticelli
Sandro Botticelli , Public domain, via Wikimedia Commons
8. Stworzenie Adama – Michał Anioł
Aspekt Charakterystyka Tytuł Narodziny Wenus (The Birth of Venus) Autor Sandro Botticelli Data powstania Około 1484-1486 Miejsce wystawienia Galeria Uffizi, Florencja, Włochy Tematyka Mityczne narodziny bogini Wenus Kompozycja Wenus na muszli, otoczona przez inne postacie mitologiczne, wyważone proporcje i harmonia form Kolory Dominujące: niebieski, biel, róż, złoto Symbolika Uosobienie piękna, miłości i harmonii, wpływ neoplatonizmu Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć wczesnorenesansowej sztuki włoskiej, wpływ na dalsze przedstawienia tematu
9. Panny dworskie – Diego Velázquez
Aspekt Charakterystyka Tytuł Panny dworskie (Las Meninas) Autor Diego Velázquez Data powstania 1656 Miejsce wystawienia Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania Tematyka Scena dworska z udziałem infantki Małgorzaty Teresy i jej dworu Kompozycja Grupa postaci w przestrzeni, zrównoważone proporcje, światłocienie, perspektywa Kolory Dominujące: brąz, złoto, szarość, błękit Symbolika Świadectwo życia na dworze, próba zbadania granic między rzeczywistością a iluzją, autoportret artysty Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć barokowego malarstwa hiszpańskiego, wpływ na dalsze dzieła portretowe i kontemplacje sztuki
10. Szkoła Ateńska – Rafael
Raphael , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Szkoła Ateńska (The School of Athens) Autor Rafael Santi Data powstania 1509-1511 Miejsce wystawienia Apartamenty Watykańskie, Watykan Tematyka Zgromadzenie filozofów i uczonych starożytnej Grecji Kompozycja Centralne postacie Platona i Arystotelesa, otoczone przez innych filozofów, harmonia przestrzeni, perspektywa Kolory Dominujące: czerwień, błękit, złoto, biel Symbolika Poszukiwanie prawdy, duchowe i naukowe dążenia, humanizm Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć renesansowej sztuki, symbol kultury i wartości humanistycznych
11. Ogród rozkoszy ziemskich – Hieronymus Bosch
Aspekt Charakterystyka Tytuł Ogród rozkoszy ziemskich (The Garden of Earthly Delights) Autor Hieronymus Bosch Data powstania Około 1490-1510 Miejsce wystawienia Muzeum Prado, Madryt, Hiszpania Tematyka Alegoria na temat grzechów ludzkości, moralność Kompozycja Tryptyk, pierwsza część – Raj, środkowa część – Ogród rozkoszy ziemskich, trzecia część – Piekło Kolory Dominujące: zielony, czerwony, niebieski, róż Symbolika Grzechy ludzkie, pokusa, zło, kary za grzechy Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć późnogotyckiego malarstwa niderlandzkiego, wpływ na dalsze alegoryczne i moralizatorskie dzieła sztuki
12. Pocałunek – Gustav Klimt
Aspekt Charakterystyka Tytuł Pocałunek (The Kiss) Autor Gustav Klimt Data powstania 1907-1908 Miejsce wystawienia Österreichische Galerie Belvedere, Wiedeń, Austria Tematyka Miłość, pocałunek, związki międzyludzkie Kompozycja Para kochanków w objęciach, złote ornamenty, motywy geometryczne i roślinne Kolory Dominujące: złoto, błękit, brąz, zieleń Symbolika Idealizacja miłości, jedność z naturą, płynność form Wartość historyczna Dzieło uznawane za jedno z najważniejszych osiągnięć secesji wiedeńskiej, wpływ na dalsze dzieła sztuki związane z miłością i związkami
13. American Gothic – Grant Wood
Aspekt Charakterystyka Tytuł American Gothic Autor Grant Wood Data powstania 1930 Miejsce wystawienia Art Institute of Chicago, Chicago, USA Tematyka Portret amerykańskiej rodziny wiejskiej, życie na amerykańskiej prowincji Kompozycja Mężczyzna i kobieta przed wiejskim domem, stojący mężczyzna z widłami, centralne umiejscowienie postaci Kolory Dominujące: biel, szarość, brąz, zieleń Symbolika Tradycyjne wartości, prostota, wytrwałość, praca Wartość historyczna Dzieło uznawane za ikonę amerykańskiego realizmu, przedstawienie amerykańskiej kultury w okresie Wielkiego Kryzysu
14. Taras kawiarni w nocy – Vincent van Gogh
Aspekt Charakterystyka Tytuł Taras kawiarni w nocy (Café Terrace at Night) Autor Vincent van Gogh Data powstania 1888 Miejsce wystawienia Kröller-Müller Museum, Otterlo, Holandia Tematyka Scena z życia miejskiego, taras kawiarni wieczorową porą Kompozycja Perspektywa ulicy, taras kawiarni, ludzie siedzący przy stolikach, gwiaździste niebo Kolory Dominujące: niebieski, żółty, biały, czerwony Symbolika Odbicie atmosfery miejsca, życie nocne, kontrast między światłem a ciemnością Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z charakterystycznych obrazów van Gogha, wpływ na dalsze przedstawienia scen nocnych w malarstwie
15. Portret małżonków Arnolfinich – Jan van Eyck
Aspekt Charakterystyka Tytuł Portret małżonków Arnolfinich (The Arnolfini Portrait) Autor Jan van Eyck Data powstania 1434 Miejsce wystawienia National Gallery, Londyn, Wielka Brytania Tematyka Portret dwóch osób, prawdopodobnie Giovanni di Nicolao Arnolfini i jego żony Kompozycja Para stojąca wewnątrz bogato urządzonego pokoju, zwrócona w stronę widza, zwierciadło na ścianie, szczegółowe przedstawienie przedmiotów Kolory Dominujące: zieleń, niebieski, czerwień, brąz Symbolika Wierność, miłość, bogactwo, domowe obowiązki, duchowość Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najważniejszych przykładów malarstwa flamandzkiego wczesnego renesansu, wyjątkowe wrażenie głębi, innowacyjne zastosowanie światłocienia
16. Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte – Georges Seurat
Aspekt Charakterystyka Tytuł Niedzielne popołudnie na wyspie Grande Jatte (A Sunday on La Grande Jette) Autor Georges Seurat Data powstania 1884-1886 Miejsce wystawienia Art Institute of Chicago, Chicago, USA Tematyka Scena z życia codziennego, park, odpoczynek Kompozycja Ludzie spędzający czas na trawiastej wyspie, łódki na rzece, drzewa, parasole Kolory Dominujące: zielony, niebieski, żółty, biały, czerwony Symbolika Harmonia, spokój, równocześnie przedstawienie klasy społecznej Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najważniejszych obrazów neoimpresjonizmu, wprowadzenie techniki pointylizmu, innowacyjne podejście do koloru i kompozycji
17. Dziewczyna w czerwonym kapeluszu – Johannes Vermeer
Johannes Vermeer , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Dziewczyna w czerwonym kapeluszu (The Girl with the Red Hat) Autor Johannes Vermeer Data powstania ok. 1665-1666 Miejsce wystawienia National Gallery of Art, Waszyngton, USA Tematyka Portret kobiety, prawdopodobnie młodej dziewczyny Kompozycja Osoba na pierwszym planie, profil, tło z przedmiotami, długie spojrzenie w stronę widza Kolory Dominujące: czerwień, niebieski, żółty, biały Symbolika Wyrażenie osobowości, tajemnica, intymność, życie codzienne Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najbardziej intrygujących i sugestywnych obrazów Vermeera, wyjątkowe zastosowanie koloru i światła, wpływ na dalsze portrety kobiece
18. Przysięga Horacjuszy – Jacques-Louis David
Jacques-Louis David , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Przysięga Horacjuszy (The Oath of the Horatii) Autor Jacques-Louis David Data powstania 1784 Miejsce wystawienia Luwr, Paryż, Francja Tematyka Scena historyczna, przysięga bohaterów rzymskich Kompozycja Trzej bracia Horacjusze na pierwszym planie, ojciec trzymający miecze, kobiety i dzieci po prawej stronie Kolory Dominujące: szarość, biel, czerwień, zieleń Symbolika Lojalność, patriotyzm, męstwo, poświęcenie dla wyższych wartości Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najważniejszych obrazów neoklasycyzmu, wprowadzenie nowego podejścia do tematyki historycznej, wpływ na rewolucję francuską i dalsze malarstwo historyczne
19. Matka Whistler – James McNeill Whistler
Aspekt Charakterystyka Tytuł Matka Whistler (Whistler’s Mother) Autor James McNeill Whistler Data powstania 1871 Miejsce wystawienia Muzeum d’Orsay, Paryż, Francja Tematyka Portret matki artysty, scena rodzajowa Kompozycja Postać matki siedzącej na krześle, skierowanej w prawo, tło z zasłoną, obraz na ścianie Kolory Dominujące: szarość, czern, biel, brąz Symbolika Macierzyństwo, spokój, życie codzienne, relacje rodzinne Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najważniejszych obrazów amerykańskiego malarstwa XIX wieku, wprowadzenie nowego podejścia do portretu rodzajowego, wpływ na dalsze malarstwo rodzajowe
20. Wóz na siano – John Constable
Aspekt Charakterystyka Tytuł Wóz na siano (The Hay Wain) Autor John Constable Data powstania 1821 Miejsce wystawienia National Gallery, Londyn, Wielka Brytania Tematyka Pejzaż wiejski, sceny z życia na wsi Kompozycja Wóz na siano w centrum, rzeka z koniem na pierwszym planie, wiejskie zabudowania w tle, niebo z chmurami Kolory Dominujące: zieleń, błękit, biel, brąz Symbolika Urok życia wiejskiego, harmonia z naturą, spokój, pracowitość Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najważniejszych obrazów brytyjskiego malarstwa krajobrazowego, wprowadzenie nowego podejścia do tematyki pejzażu, wpływ na dalsze malarstwo krajobrazowe i impresjonizm
21. Lilie wodne – Claude Monet
Aspekt Charakterystyka Tytuł Lilie wodne (Water Lilies) Autor Claude Monet Data powstania Seria obrazów powstała w latach 1897-1926 Miejsce wystawienia Wiele muzeów na całym świecie, m.in. Muzeum d’Orsay, Paryż, Francja; Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Nowy Jork, USA Tematyka Krajobraz ogrodu wodnego, motyw liliowodnych Kompozycja Powierzchnia wodna z liliami, brak wyraźnego horyzontu, zaakcentowanie perspektywy powierzchniowej Kolory Dominujące: zieleń, błękit, róż, biel, fiolet Symbolika Harmonia z naturą, spokój, piękno przyrody, ulotność chwili Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z najważniejszych obrazów malarstwa impresjonistycznego, wprowadzenie nowego podejścia do przedstawiania natury, wpływ na dalsze malarstwo i rozwój abstrakcji
22. Impresja, wschód słońca – Claude Monet
Claude Monet , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Impresja, wschód słońca (Impression, Sunrise) Autor Claude Monet Data powstania 1872 Miejsce wystawienia Muzeum Marmottan Monet, Paryż, Francja Tematyka Krajobraz morski, wschód słońca nad portem Kompozycja Wschodzące słońce nad morzem, łodzie na wodzie, refleksy świetlne Kolory Dominujące: błękit, pomarańcz, szarość, biel Symbolika Ulotność chwili, wprowadzenie światła i atmosfery jako głównych elementów obrazu Wartość historyczna Dzieło uznawane za jeden z pierwszych obrazów malarstwa impresjonistycznego, nazwa obrazu zainspirowała nazwę całego ruchu impresjonistycznego, wpływ na dalsze malarstwo i rozwój nowoczesnych nurtów artystycznych
23. Wielka fala w Kanagawie – Katsushika Hokusai
Aspekt Charakterystyka Tytuł Wielka fala w Kanagawie (The Great Wave off Kanagawa) Autor Katsushika Hokusai Data powstania ok. 1830-1833 Miejsce wystawienia Różne muzea na świecie (m.in. Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku, British Museum w Londynie) Tematyka Krajobraz morski, wielka fala, w tle góra Fudżi Kompozycja Wielka fala na pierwszym planie, trzy łodzie, góra Fudżi w tle Kolory Dominujące: błękit, biel, szarość Symbolika Siła natury, życie rybaków, japońska kultura i sztuka Wartość historyczna Dzieło uważane za najbardziej rozpoznawalne w japońskiej sztuce ukiyo-e, inspiracja dla wielu artystów (m.in. impresjonistów), wpływ na rozwój malarstwa i drzeworytu w Europie i na świecie
24. Lekcja tańca – Edgar Degas
Aspekt Charakterystyka Tytuł Lekcja tańca (The Dance Class) Autor Edgar Degas Data powstania 1874 Miejsce wystawienia Muzeum d’Orsay, Paryż Tematyka Scena z życia baletnic, próba tańca Kompozycja Zgrupowanie baletnic i instruktora na pierwszym planie, lustra na ścianie, widoczny fragment sali baletowej Kolory Dominujące: róż, biel, szarość, brąz Symbolika Scena codziennego życia, balet jako symbol sztuki i kultury, realizm w ukazywaniu napięć i stresu związanego z pracą baletnicy Wartość historyczna Dzieło przedstawiające życie artystyczne w XIX-wiecznej Francji, ważny przedstawiciel impresjonizmu, wgląd w codzienność i życie baletnic tamtej epoki
25. Zbieraczki – Jean-François Millet
Jean-François Millet , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Zbieraczki (The Gleaners) Autor Jean-François Millet Data powstania 1857 Miejsce wystawienia Muzeum d’Orsay, Paryż Tematyka Scena wiejskiego życia, trzy zbieraczki zbierające ziarno na polu Kompozycja Trzy postacie zbieraczek na pierwszym planie, w tle widoczne pole i zabudowania wiejskie Kolory Dominujące: brąz, złoty, niebieski, zielony Symbolika Praca ludzi na roli jako źródło przetrwania, ukazanie prostoty i trudów codziennego życia chłopów, szacunek dla pracy rolników Wartość historyczna Obraz wpisujący się w nurt realizmu, przedstawiający życie wiejskie we Francji w XIX wieku, koncentracja na ludziach z niższych warstw społecznych jako temacie sztuki
26. Gracze w karty – Paul Cézanne
Paul Cézanne , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Gracze w karty (The Card Players) Autor Paul Cézanne Data powstania 1890-1896 Miejsce wystawienia Różne muzea, istnieje pięć wersji obrazu Tematyka Grupa mężczyzn grających w karty, scena codziennego życia Kompozycja Postacie siedzą przy stole, skoncentrowane na grze, w tle wnętrze budynku Kolory Dominujące: brąz, beż, niebieski, zielony Symbolika Ukazanie prostoty i spokoju życia wiejskiego, brak emocji na twarzach graczy, koncentracja na grze i relacjach międzyludzkich Wartość historyczna Obraz wpisujący się w nurt postimpresjonizmu, koncentracja na formie i kształcie, eksperymentowanie z kolorami i strukturą, ważny etap w rozwoju sztuki Cézanne’a
27. Jedzący kartofle – Vincent van Gogh
Vincent van Gogh , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Jedzący kartofle (The Potato Eaters) Autor Vincent van Gogh Data powstania 1885 Miejsce wystawienia Van Gogh Museum, Amsterdam Tematyka Scena rodziny wiejskiej spożywającej posiłek Kompozycja Grupa postaci siedzących przy stole, prosty i skromny wnętrze domu Kolory Dominujące: brąz, szarość, ciemne odcienie zieleni, bieli i żółci Symbolika Ukazanie prostoty życia chłopskiego, pokazanie wspólnego spożywania posiłku jako ważnego elementu rodziny Wartość historyczna Wczesne dzieło van Gogha, wykazujące jego zainteresowanie życiem codziennym i ludźmi, wpływy realistyczne, prekursor późniejszego stylu artysty
28. Trzeci maja 1808 – Francisco Goya
Francisco de Goya , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Trzeci maja 1808 (The Third of May 1808) Autor Francisco Goya Data powstania 1814 Miejsce wystawienia Muzeum Prado, Madryt Tematyka Masakra hiszpańskich cywilów przez wojska napoleońskie Kompozycja Scena egzekucji, osoby skazane na śmierć z jednej strony, żołnierze z drugiej, skazaniec z rękoma uniesionymi w centrum Kolory Dominujące: ciemne odcienie brązów, czerni, bieli i czerwieni Symbolika Osoba z rękoma uniesionymi symbolizuje niewinność ofiar, żołnierze przedstawieni jako bezosobowe postacie symbolizują bezwzględność i okrucieństwo Wartość historyczna Dzieło o silnym przesłaniu antywojennym, świadectwo brutalności wojny i cierpienia ludności cywilnej, jeden z ważnych obrazów romantyzmu
29. Śpiąca Cyganka – Henri Rousseau
Henri Rousseau , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Śpiąca Cyganka (The Sleeping Gypsy) Autor Henri Rousseau Data powstania 1897 Miejsce wystawienia Museum of Modern Art, Nowy Jork Tematyka Scena ukazująca śpiącą kobietę w egzotycznych strojach i lwa w pustynnym krajobrazie Kompozycja Kobietę i lwa umieszczone są w centralnej części obrazu, w tle widoczne są góry, drzewa i księżyc Kolory Bogate, wyraziste barwy, kontrast między ciemnymi i jasnymi elementami Symbolika Obraz może być interpretowany jako alegoria snu, wyobraźni, tajemniczości i egzotyki Wartość historyczna Dzieło charakterystyczne dla stylu Henri Rousseau, zaliczane do nurtu naiwnego malarstwa
30. Ambasadorowie – Hans Holbein the Younger
Hans Holbein the Younger , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Ambasadorowie (The Ambassadors) Autor Hans Holbein the Younger Data powstania 1533 Miejsce wystawienia National Gallery, Londyn Tematyka Portret dwóch francuskich ambasadorów na dworze króla Henryka VIII Kompozycja Dwóch mężczyzn umieszczonych po obu stronach stołu z liczniejszymi przedmiotami reprezentującymi różne dziedziny nauki i sztuki Kolory Bogata paleta kolorów, z wyraźnym kontrastem między jasnymi i ciemnymi tonami Symbolika Przedmioty na stole symbolizują wiedzę i status społeczny postaci, anamorficzna czaszka na dole obrazu przypomina o przemijaniu życia Wartość historyczna Ważne dzieło renesansowego malarstwa portretowego, ukazujące status i ducha epoki
31. Śniadanie wioślarzy – Pierre-Auguste Renoir
Pierre-Auguste Renoir , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Śniadanie wioślarzy (Luncheon of the Boating Party) Autor Pierre-Auguste Renoir Data powstania 1880-1881 Miejsce wystawienia Phillips Collection, Waszyngton Tematyka Scena towarzyska przedstawiająca grupę przyjaciół na tarasie nad Sekwaną Kompozycja Postacie rozmieszczone w różnych grupach na tle rzeki i okolicznych drzew Kolory Jaskrawe, żywe barwy, z dominującymi odcieniami czerwieni, błękitu i zieleni Symbolika Scena symbolizująca beztroskę i radość życia, a także przyjaźń i swobodę w epoce impresjonizmu Wartość historyczna Wybitne dzieło impresjonistyczne, ilustrujące cechy charakterystyczne dla tego nurtu malarstwa oraz styl Renoira
32. Adele Bloch-Bauer I – Gustav Klimt
Gustav Klimt , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Adele Bloch-Bauer I (Portrait of Adele Bloch-Bauer I) Autor Gustav Klimt Data powstania 1907 Miejsce wystawienia Neue Galerie, Nowy Jork Tematyka Portret Adele Bloch-Bauer, żony bogatego przemysłowca i kolekcjonera sztuki Kompozycja Modelka przedstawiona en face, otoczona bogatym zdobnictwem w stylu secesji Kolory Złoto i bogata gama barw, z dominującymi odcieniami żółci, brązu i zieleni Symbolika Ornamentyka i motywy geometryczne oraz kwiatowe, symbolizujące bogactwo i wyrafinowanie Wartość historyczna Dzieło uznawane za arcydzieło secesji i jeden z najbardziej znanych portretów wykonanych przez Klimta
33. Tratwa Meduzy – Théodore Géricault
Théodore Géricault , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Tratwa Meduzy (The Raft of the Medusa) Autor Théodore Géricault Data powstania 1818-1819 Miejsce wystawienia Luwr, Paryż Tematyka Opowieść o rozbitkach na tratwie po zatonięciu statku „Meduza” w 1816 roku Kompozycja Rozbitkowie ukazani w dramatycznej scenie z dominującą diagonalną linią kompozycji Kolory Mocne kontrasty światła i cienia, brązy, szarości, zielenie oraz niebieskie odcienie Symbolika Przedstawienie cierpienia i desperacji rozbitków, ale także nadziei na ocalenie Wartość historyczna Ważne dzieło wczesnego romantyzmu, które wywarło duży wpływ na sztukę XIX wieku
34. Olimpia – Édouard Manet
Édouard Manet , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Olimpia (Olympia) Autor Édouard Manet Data powstania 1863 Miejsce wystawienia Musée d’Orsay, Paryż Tematyka Akt, portret kobiety będącej kurtuazją Kompozycja Postać kobiety na pierwszym planie, w tle czarna służąca i bukiet kwiatów Kolory Jasne i ciemne odcienie, z zastosowaniem kontrastów, biel, czern, szarości i zielenie Symbolika Wyrazista krytyka konwencji społecznych i artystycznych, wyzwanie dla ówczesnych odbiorców Wartość historyczna Ważne dzieło w historii sztuki, które przyczyniło się do powstania impresjonizmu oraz zainspirowało kolejne pokolenia artystów
35. Nimfa Galatea – Raphael
Raphael , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Nimfa Galatea (The Triumph of Galatea) Autor Raphael Data powstania 1512-1514 Miejsce wystawienia Villa Farnesina, Rzym Tematyka Mitologia grecka, opowieść o Galatei i Polifemie Kompozycja Galatea na muszli morskiej, otoczona przez mityczne stworzenia i anioły Kolory Żywe, jaskrawe kolory, kontrasty, złoto, błękity, czerwienie Symbolika Idealna uroda, miłość i triumf nad brutalnością Wartość historyczna Ważne dzieło renesansu, które wpłynęło na kolejne pokolenia artystów i stylów malarskich
36. Portret doktora Gacheta – Vincent van Gogh
Aspekt Charakterystyka Tytuł Portret doktora Gacheta (Portrait of Dr. Gachet) Autor Vincent van Gogh Data powstania 1890 Miejsce wystawienia Musée d’Orsay, Paryż Tematyka Portret, postać historyczna Kompozycja Doktor Gachet siedzący przy stole, oparty na ręce Kolory Błękity, żółcie, zielenie, fiolety, żywa paleta kolorów Symbolika Samotność, melancholia, współczucie Wartość historyczna Jeden z ostatnich obrazów van Gogha, przedstawienie osoby, która miała znaczenie w życiu artysty
37. Złożenie do grobu – Caravaggio
Caravaggio , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Złożenie do grobu (The Entombment of Christ) Autor Caravaggio Data powstania 1603-1604 Miejsce wystawienia Pinacoteca Vaticana, Watykan Tematyka Scena biblijna, śmierć i złożenie do grobu Jezusa Chrystusa Kompozycja Postacie tworzące diagonalny układ, Jezus Chrystus jako centralny punkt obrazu Kolory Ciemne tło, mocne kontrasty światła i cienia, czerwone, białe i brązowe akcenty Symbolika Cierpienie, miłość, poświęcenie, religia Wartość historyczna Arcydzieło baroku, znaczący wpływ na rozwój malarstwa europejskiego, ważne dzieło w twórczości Caravaggia
38. Huśtawka – Jean-Honoré Fragonard
Jean-Honoré Fragonard , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Huśtawka (The Swing) Autor Jean-Honoré Fragonard Data powstania 1767 Miejsce wystawienia Wallace Collection, Londyn Tematyka Scena galante, flirt, romans Kompozycja Młoda kobieta na huśtawce, mężczyzna podglądający ją z ukrycia, duchowny popychający huśtawkę Kolory Jasne, pastelowe barwy, zielenie, róż, biel Symbolika Rozrywka, zmysłowość, flirt, miłość, żart, swoboda Wartość historyczna Ikona rokokowego malarstwa, wyrazisty przykład stylu galant, wpływ na kierunek malarstwa romantycznego
39. Wieża Babel – Pieter Bruegel the Elder
Pieter Brueghel the Elder , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Wieża Babel (The Tower of Babel) Autor Pieter Bruegel the Elder Data powstania 1563 Miejsce wystawienia Kunsthistorisches Museum, Wiedeń Tematyka Opowieść biblijna, alegoria pychy ludzkiej Kompozycja Centralna wieża w budowie, otoczona wodami, krajobraz z miastem i górami w tle Kolory Żółcie, brązy, błękity, zielenie, różnorodność kolorów Symbolika Pogoń za wielkością, próba zjednoczenia ludzkości, kara boska, nieuchronność klęski Wartość historyczna Świadectwo malarstwa niderlandzkiego XVI wieku, wnikliwe spojrzenie na ludzką pychę i próby osiągnięcia niemożliwego
40. Zwiastowanie – Jan van Eyck
41. Ostatnia droga Temeraire’a – J. M. W. Turner
J. M. W. Turner , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Zwiastowanie (The Annunciation) Autor Jan van Eyck Data powstania ok. 1434–1436 Miejsce wystawienia National Gallery of Art, Waszyngton Tematyka Scena biblijna, narodziny Chrystusa Kompozycja Archanioł Gabriel zwiastujący Maryi narodziny Chrystusa, w tle ozdobny kościół Kolory Błękit, złoto, biel, czerwień, zieleń, różnorodność kolorów Symbolika Pokora i posłuszeństwo Maryi, Boskie narodziny, miłość Boga do ludzi Wartość historyczna Wybitny przykład malarstwa niderlandzkiego XV wieku, wprowadzenie techniki olejnej, bogactwo detali i symboliki
42. Zdjęcie z krzyża – Peter Paul Rubens
Peter Paul Rubens , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Zdjęcie z krzyża (The Descent from the Cross) Autor Peter Paul Rubens Data powstania 1612–1614 Miejsce wystawienia Katedra Naszej Pani w Antwerpii, Belgia Tematyka Scena biblijna, męka Chrystusa Kompozycja Zdjęcie ciała Chrystusa z krzyża, postacie skupione wokół ciała, Maria, św. Jan i inni uczestnicy Kolory Czerń, biel, czerwony, ciemne tło, kontrastujące z jasnością postaci Symbolika Ofiara i miłość Chrystusa, cierpienie i współczucie postaci, zbawienie ludzkości Wartość historyczna Wybitne dzieło baroku, reprezentujące geniusz Rubensa, wpływowe na późniejsze malarstwo religijne
43. Myśliwi na śniegu – Pieter Bruegel the Elder
Pieter Brueghel the Elder , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Myśliwi na śniegu (The Hunters in the Snow) Autor Pieter Bruegel the Elder Data powstania 1565 Miejsce wystawienia Kunsthistorisches Museum, Wiedeń, Austria Tematyka Scena z życia codziennego, zima, myśliwi Kompozycja Myśliwi wracający z polowania, wieś na tle krajobrazu zimowego, łąka, domy, rzeka i góry Kolory Biel śniegu, szarości, brązy, niebieski, zimowe barwy Symbolika Ciężar życia codziennego, współistnienie człowieka z naturą, cykl życia Wartość historyczna Ważne dzieło renesansu niderlandzkiego, wprowadzenie krajobrazu zimowego jako tematyki, wpływ na późniejsze malarstwo krajobrazowe
44. Rzeź niewiniątek – Peter Paul Rubens
Peter Paul Rubens , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Rzeź niewiniątek (Massacre of the Innocents) Autor Peter Paul Rubens Data powstania 1611-1612 Miejsce wystawienia Art Gallery of Ontario, Toronto, Kanada Tematyka Scena biblijna, rzeź niewiniątek Kompozycja Dynamiczna kompozycja z wieloma postaciami, dzieci, kobiety i żołnierze Kolory Intensywne czerwienie, złoto, brązy, kontrast między ciemnością a światłem Symbolika Okrucieństwo, przemoc, cierpienie niewinnych, kontrast między niewinnością a brutalnością Wartość historyczna Ważne dzieło baroku, wpływ na późniejsze malarstwo historyczne, wybitny przykład dynamiki i dramatyzmu w twórczości Rubensa
45. Pojmanie Chrystusa – Caravaggio
Caravaggio , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Pojmanie Chrystusa (The Taking of Christ) Autor Caravaggio Data powstania 1602 Miejsce wystawienia National Gallery of Ireland, Dublin Tematyka Scena biblijna, pojmanie Jezusa przez żołnierzy Kompozycja Scena zbiorowa, postacie w ruchu, dramatyczne światłocienie Kolory Ciemne tło, kontrast między światłem a cieniem, barwy głównie czernie, szarości, biele Symbolika Zdrada, moment krytyczny w życiu Jezusa, ludzkie emocje Wartość historyczna Ważne dzieło baroku, wpływ na późniejsze malarstwo religijne, wybitny przykład techniki chiaroscuro w twórczości Caravaggia
46. Droga do Middelharnis – Meindert Hobbema
Meindert Hobbema , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Droga do Middelharnis (The Avenue at Middelharnis) Autor Meindert Hobbema Data powstania 1689 Miejsce wystawienia National Gallery, Londyn Tematyka Pejzaż, wiejski krajobraz, droga prowadząca do wsi Kompozycja Centralna perspektywa, drzewa po bokach drogi, długa prosta droga Kolory Zielenie, błękity, brązy, naturalne barwy Symbolika Spokój, harmonia z naturą, sielanka, życie na wsi Wartość historyczna Ważne dzieło w twórczości Hobbema, przykład holenderskiego malarstwa pejzażowego z XVII wieku, oddanie szczegółów natury
47. Lady z Shalott – John William Waterhouse
John William Waterhouse , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Lady z Shalott (The Lady of Shalott) Autor John William Waterhouse Data powstania 1888 Miejsce wystawienia Tate Britain, Londyn Tematyka Legenda arturiańska, opowieść o Lady z Shalott, motywy romantyczne Kompozycja Łódź płynąca po rzece, postać kobieca na pierwszym planie, wieża w tle Kolory Czerwone, zielone, złote, niebieskie, bogata paleta barw Symbolika Samotność, izolacja, marzenia, przeznaczenie, piękno i tragizm Wartość historyczna Przykład angielskiego malarstwa preromantycznego, popularne dzieło w twórczości Waterhouse’a, inspiracja legendami i poezją Alfreda Tennysona
48. Uczta Bogów – Giovanni Bellini and Titian
Giovanni Bellini , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Uczta Bogów (The Feast of the Gods) Autor Giovanni Bellini i Tycjan Data powstania 1514 (Bellini), 1529 (Tycjan) Miejsce wystawienia National Gallery of Art, Waszyngton Tematyka Mitologia rzymska, uczta bogów na ziemi Kompozycja Scena pikniku na tle krajobrazu, grupa postaci w różnych pozach Kolory Ziemiste, ciepłe, bogata paleta barw Symbolika Przyjemności życia, przyjaźń, miłość, radość Wartość historyczna Współpraca dwóch wybitnych włoskich malarzy renesansu, reprezentuje przejście od stylu Belliniego do Tycjana, ważne dzieło w historii sztuki
49. Sąd Parysa – Peter Paul Rubens
Peter Paul Rubens , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Sąd Parysa (The Judgment of Paris) Autor Peter Paul Rubens Data powstania ok. 1636 Miejsce wystawienia Muzeum Narodowe w Kassel, Niemcy Tematyka Mitologia grecka, konkurs piękności między boginiami Kompozycja Postacie Parysa oraz bogiń Afrodity, Ateny i Hery, rozmieszczone na tle krajobrazu Kolory Żywe, ciepłe, kontrastujące barwy Symbolika Piękno, miłość, zazdrość, konflikt Wartość historyczna Ważne dzieło barokowego malarstwa, ukazujące kunszt Rubensa w tworzeniu dynamicznych i żywiołowych scen z mitologii greckiej
50. Burza na Jeziorze Galilejskim – Rembrandt van Rijn
Rembrandt , Public domain, via Wikimedia Commons
Aspekt Charakterystyka Tytuł Burza na Jeziorze Galilejskim (The Storm on the Lake of Galilee) Autor Rembrandt van Rijn Data powstania 1633 Miejsce wystawienia Dzieło zaginione, wcześniej wystawiane w Isabella Stewart Gardner Museum, Boston, USA Tematyka Scena biblijna z Ewangelii św. Marka Kompozycja Apostołowie i Jezus w łodzi na wzburzonym morzu Kolory Ziemiste, mroczne barwy kontrastujące z jasnymi akcentami Symbolika Wiara, strach, boska interwencja Wartość historyczna Ważne dzieło malarstwa barokowego, ukazujące mistrzostwo Rembrandta w oddawaniu emocji i oświetlenia; obraz zaginął w wyniku kradzieży w 1990 roku